vademecum zero waste

**^{Liczy się dobra intencja, a nie darowany przedmiot.}**

Nadszedł czas, aby przemyśleć, co tak naprawdę dajemy. Zamiast na przedmiotach, skupmy się na tworzeniu uczuć, wspomnień i doświadczeń. Prezenty zero waste zapobiegają marnotrawstwu oraz tworzą więzi i cenne wspomnienia.

CO ZROBIĆ Z NIEUDANYM PREZENTEM

Osoba przyjmująca prezent ma obowiązek ucieszyć się i podziękować, ale nie ma obowiązku trzymania w domu nieudanego prezentu (może go po świętach sprzedać lub przekazać dalej). Osoba obdarowująca nie powinna mieć poczucia winy, jeżeli prezent okaże się nieudany.

JAK OPAKOWAĆ PREZENT W DUCHU NIEWYTWARZANIA ODPADÓW

Prezenty opakowane w naturalne materiały wyglądają pięknie i szlachetnie pod choinką i skłaniają do ciekawych rozmów w rodzinnym gronie.

Wybierajmy opakowania, torby i woreczki na prezenty wielokrotnego użytku. Znakomitym rozwiązaniem jest furoshiki, czyli chusta tradycyjnie używana w Japonii do owijania i pakowania różnych przedmiotów.
Zerowasterzy mawiają, że ,,najlepsze opakowanie to takie, którego nie ma” i starają się pakować ,,w nic”. Używają też gazet, map, używanego papieru. Wiedzą, jak zapakować prezenty bez użycia taśmy, wykorzystać ponownie sznurek, wełnę i wstążki.
Unikajmy nowego papieru prezentowego. Uwaga na brokatowy i metaliczny papier – zawiera plastik.

POMYSŁY NA PREZENTY NIEMATERIALNE (EMPIRYCZNE)

Możemy zaoferować (w formie certyfikatu, kuponów lub biletów) swój czas, wiedzę, umiejętności, miłe doświadczenia i atrakcje. Poniżej kilka propozycji:

wejściówki do zoo, kina, teatru, muzeum, parku tematycznego, na basen
e-subskrypcję ulubionego czasopisma
naprawę czegoś starego lub lekcje czegoś nowego
profesjonalną ekspertyzę
udział w warsztatach (np. zero waste, odpowiedzialnej mody) lub kursach (udzielania pierwszej pomocy, szkoły przetrwania),
kupony na masaż, obiad w restauracji, wizyty w lodziarni, kręgielni gotowanie, opiekę nad dzieckiem, sprzątanie, wizytę w spa lub u kosmetyczki czy fryzjera, koszenie trawnika, wspólne spacery, ognisko,
,,kupony na nienarzekanie” lub ,,kupony na opowiadanie dowcipów”.

POMYSŁY NA PREZENTY MATERIALNE (FIZYCZNE)

Prezenty materialne mogą być tym, o czym dana osoba napisała w liście do Mikołaja (co daje gwarancję trafionego prezentu, bo będzie to coś, czego potrzebuje). Mogą to też być prezenty zrobione samodzielnie lub niosące przekaz o zero waste:

rzeczy vintage, czyli po prostu używane (np. gry planszowe)
zapakowane w piękny słoik wielokrotnego użytku upominki jadalne: własnoręcznie zrobione słodycze i ciasteczka, mix kaszy, przypraw i fasoli do zrobienia pysznej rozgrzewającej zupy, miksy do zrobienia grzańca, konfitury, mieszanki ziołowych herbat, bakalie i orzechy w czekoladzie, miód.
zdrowe i pachnące świece zrobione z pszczelego lub roślinnego wosku, a nie z ropopochodnej parafiny. Takie świece to bardzo uniwersalny i luksusowy prezent!
własnoręcznie uszyte lub wydziergane skarpetki, szale, czapki, zabawki
ekologiczne kosmetyki w szklanych, metalowych, tekturowych lub drewnianych pojemnikach

przedmioty ułatwiające ograniczanie powstawanie odpadów, trwałe, piękne i wielokrotnego użytku: butelki, kubki, termosy, pojemniki na lunch, składane sztućce, torby, woreczki, kosmetyki w formie stałej kostki (szampon, balsam, wspaniałe mydło), woskowijki do zabezpieczania żywności, płócienne chusteczki do nosa, drewniane szczotki i grzebienie.
niezwykłe, bo własnej roboty, produkty z dołączonym prostym przepisem (by obdarowana osoba mogła następną porcję zrobić sama): peeling z kawy lub soli, balsam do ust, perfumy w kremie, dezodorant, pastę do zębów, suchy szampon, puder matujący, proszki do prania i do zmywarki.

książki (np. o zero waste, niemarnowaniu, minimalizmie, podnoszące świadomość ekologiczną). Możemy się też umówić, że dajemy sobie wyłącznie książki, najchętniej używane 🙂
darowizny na cele charytatywne

PS Tu znajdziecie świetny PORADNIK ŚWIĄTECZNY Polskiego Stowarzyszenia Zero Waste:

KUCHNIA, ZERO WASTE, święta zero waste

145. ŚWIĘTA ZERO WASTE – NIEMARNOWANIE JEDZENIA

21 grudnia, 202219 grudnia, 2023 Małgorzata Gęca

^{Zero waste to zapobieganie odpadom z przyszłości.}

Jak ograniczyć ilość odpadów (i zaoszczędzić pieniądze) w okresie świątecznym

Wiele potraw stawiamy na wigilijnym stole raczej z przywiązania do tradycji niż z przyjemności. Przypomnijmy sobie, jakie jedzenie zazwyczaj zostaje ledwo tknięte i ląduje w koszu – karp, makiełki, kapusta? Czy nie czas przemyśleć tę tradycję i skupić się na mniejszej ilości potraw? W tym roku starannie zaplanujmy i przygotujmy mniej jedzenia – najlepiej tylko tyle, ile damy radę zjeść.
Znając życie to i tak zostanie mnóstwo niezjedzonych potraw, więc koniecznie jeszcze przed świętami pomyślmy, z kim się tym nadmiarem podzielimy. Warto skontaktować się z najbliższą Jadłodzielnią i dowiedzieć, co zrobić. (szerzej omawiam tu: Jadłodzielnia. Z czym to się je?).
Uczmy się niemarnowania jedzenia. W książkach i w internecie znajdziemy pomysły i przepisy zero waste, czyli wykorzystujące cały produkt, bez marnowania żywności. Polecam obserwowanie stron autorek blogów i książek: Jagny Niedzielskiej i Sylwii Majcher – to guru kuchni zero waste.
Zorganizujmy lodówkę tak, aby rzeczy, których potrzebujemy, znajdowały się z przodu. Zamiast podawać całe jedzenie na raz, uzupełniajmy półmiski na bieżąco. Dzięki temu łatwo psujące się jedzenie nie będzie stało zbyt długo poza lodówką.
Sprawmy, aby sprzątanie po świątecznym posiłku stało się częścią uroczystości. To doskonały czas, by dorośli uczyli dzieci niemarnowania żywności oraz by dzieci – wyedukowane w akcji Mniej Znaczy Więcej! – uczyły dorosłych o zero waste, recyklingu etc. I kto wie, może wspólnie uzgodnimy, by w świątecznym menu zostawić tylko te dania, które wszyscy lubią – bo się nie marnują? To by dopiero była fajna świąteczna tradycja 🙂
Nic tak nie wzmacnia mięśnia umiaru, jak samoograniczenie. Dobrowolnie zrezygnujmy z pewnych produktów – może z tych, których pozyskiwanie zagraża środowisku naturalnemu (51% gazów cieplarnianych pochodzi z przemysłowej hodowli zwierząt), jest nieetyczne (olej palmowy), zaśmieca świat plastikiem (coca cola).

Sprawdzone przepisy

Ograniczmy spożycie mięsa (gdyby każdy wprowadził jeden bezmięsny dzień w tygodniu, to kto wie, czy nie udałoby się powstrzymać dalsze globalne ocieplenie klimatu). Wbrew pozorom postna wigilia wcale nie jest wegetariańska. Wprowadźmy ekologiczne alternatywy – nawet potrawy rybne można przyrządzić…bez ryb. Nie każdy zaakceptuje ,,selerybę” po grecku, ale już sałatka z ,,tuńczyka” i ,,śledziowa” smakują jak prawdziwe:

Sałatka ziemniaczana a’ la śledzik: Ziemniaki ugotowane w mundurkach kroimy w plastry, cebulę w piórka, ogórek kiszony w kostkę. Skrapiamy sokiem z cytryny i posypujemy natką pietruszki. Do tego robimy sos: miksujemy 1 szklankę mleka sojowego i pół szklanki oliwy. Dodajemy po pół łyżeczki octu jabłkowego i musztardy (do smaku). Jeżeli sos jest za rzadki, dodajemy więcej oliwy. Schładzamy.
Sałatka z kukurydzy a’ la tuńczyk: Blendujemy pulsacyjnie i niezbyt drobno: 1 puszkę kukurydzy, mały ząbek czosnku, 5 suszonych pomidorów z oliwy, sól i pieprz. Schładzamy.

PS Tu znajdziecie świetny PORADNIK ŚWIĄTECZNY Polskiego Stowarzyszenia Zero Waste, a w nim jeszcze więcej na temat niemarnowania jedzenia:

cdn.

sklepy zero waste, ZERO WASTE, święta zero waste

144. ŚWIĘTA ZERO WASTE – ZAKUPY

20 grudnia, 202220 grudnia, 2023 Małgorzata Gęca

^Dzieci^{lepiej zostawić w domu i nie zabierać ich na świąteczne zakupy 😉}

Planeta nie jest w stanie wytrzymać naszego konsumpcjonizmu. Czas przemyśleć, dlaczego i jak robimy zakupy. Wszyscy musimy zmniejszyć ilość rzeczy, które kupujemy. Oto jak kupić tylko to, czego naprawdę potrzebujemy i jak unikać jednorazowego plastiku oraz nadmiernie opakowanych produktów:

Zaplanuj, CO KUPIĆ

To najważniejszy etap ograniczania odpadów. Na zakupy weźmy listę zakupów oraz własne opakowania: torby, woreczki, pojemniki lub słoiki. Postarajmy się jak najwięcej produktów kupić do nich, a jeśli się nie uda, to wybierzmy te w opakowaniu ze szkła, metalu lub papieru. Zwróćmy uwagę, jak trudno jest o produkty bez plastikowych opakowań. I choć nie chcemy toksycznego plastiku w naszych domach, ciałach i oceanach, to często nie mamy wyboru.

^{,,Najlepsze opakowanie to takie, które nigdy nie powstało” – mawiają zerowasterzy.}

ZAPLANUJ, GDZIE KUPIĆ

Unikajmy marketów spożywczych. Głosujmy swoimi portfelami na takie sklepy, w jakich chcemy robić zakupy.

Mogą to być miejsca posiadające systemy ponownego napełniania i ponownego użycia, albo choćby sklepy otwarte na rozmowę o opcjach przyjaznych środowisku. Przygotujmy własną listę sklepów zero waste, kooperatyw spożywczych i bazarków (Mapa Zero Waste). Kupimy tam zdrowe produkty wyhodowane i wyprodukowane z poszanowaniem środowiska. Kupimy je tylko w takiej ilości, jakiej potrzebujemy, a nie tyle, ile zapakował producent. Spotkamy ludzi, którzy też uważają, że lepsza jest wigilia skromniejsza, ale za to zgodna z potrzebami etycznymi.