Jeśli ktoś ci powie, że żyje całkiem bezodpadowo to uciekaj z krzykiem – kłamie! Jeśli ktoś Ci powie, że jednostkowe działania nie mają wpływu na rzeczywistość – też kłamie.Każda nasza zerowastowa wpadka to zdobyte doświadczenie, a z niego rodzi się wiedza. Najlepsi zerowasterzy to ci nieidealni, ale za to pełni zapału 🙂
KUCHNIA I ZAKUPY
bawełniane woreczki do zakupów bez opakowań #ikea ANVÄNDBAR
wielofunkcyjny termos/butelka na wodę/kubek na kawę, wielokrotnego użytku i wiecznotrwały (zamów pod choinkę, bo jest nietani) #kleankanteen
filtrująca butelka na wodę, wielokrotnego użytku i bez BPA #bobble. Przyda się zanim przyzwyczaisz się do picia wody z kranu 🙂
kupuj produkty bez opakowania i przekładaj do słoików
mocna torba wielorazowa #boomerangbags
woskowijki do przechowywania żywności zastąpią folię aluminiową i plastikową #abeego
nieplastikowe pojemniki do żywności i lunchu #ecolunchbox
spork wielokrotnego użytku i wieczny
zawsze miej przy sobie lekką i mocną torbę #chicobag
HIGIENA
kubeczek menstruacyjny to zdrowie kobiet, 10-letnia trwałość, oszczędność dla ciebie i środowiska #mooncup
podpaski wielorazowe z organicznej bawełny, zdrowe dla ciebie i środowiska
bawełniane chusteczki do nosa, zdrowe i wielokrotnego użytku
szampon w kostce #kremoland
bambusowa szczoteczka, biodegradowalna #hydrofil
naturalne mydło (np. #aleppo) zastąpi ponad 18 używanych przedtem produktów. Dla ułatwienia możesz zacząć od płynnego koncentratu, ale celem jest przestawienie się na dobre mydło w kostce, które nie zawiera oleju palmowego (nawet z jeśli jest certyfikowanych źródeł jak #drbronners)
SPRZĄTANIE
DIY naturalny spray do czyszczenia wszystkich ppowierzchni: blaty kuchenne, zlewy, toaleta, lustra, szyby etc (pół na pół biały ocet i woda)
szczotka do naczyń, trwała i piękna
100% len na ręczniki i ścierki kuchenne; szybkoschnący , lekki i nieobciążający środowiska
metalowy zmywak, wieczny
soda, kwasek i mydło to wszystko czego potrzebujesz do zadbania o dom
kwasek jest wygodniejszy od ukochanego przez zerowasterów octu. Rozpuść 10 g kwasku w 100 g wody, a otrzymasz stężenie ok. 10%, którego możesz używać w miejsce octu spitytusowego do czyszczenia domu.
Rzeczy na powyższych zdjęciach znalazłam w internecie; to tylko przykłady do czego należy dążyć. Rzeczy na poniższych zdjęciach pochodzą z mojego domu i są ilustracją zamiany problematycznego przedmiotu na jego bezodpadową alternatywę. Każda z tych rzeczy ma wielki wpływ na ilość wytwarzanych odpadów. Część z nich masz już pewnie w domu (torby, butelkę, pojemniki); część wymaga inwestycji, ale wkrótce się zwróci (kubeczek menstruacyjny, dobre mydło).
TORBY
PROBLEM: Jednorazowe siatki foliowe to produkt ropopochodny (ropa to surowiec nieodnawialny) i bardzo problematyczny w recyklingu. Globalne zużycie plastikowych toreb wynosi 500 miliardów sztuk dziennie. Szacuje się, że do 2050 roku w oceanach będzie więcej plastiku (wagowo) niż ryb…
ALTERNATYWA ZERO WASTE: Mocna wielorazowa torba z materiału, która jest zawsze pod ręką: w torebce, w samochodzie, jako breloczek przy kluczach. Bo nie wystarczy mieć, trzeba jeszcze pamiętać o jej używaniu! Jeśli zapomnisz, spakuj zakupy do kartonu (są przy kasach) lub pożycz torbę-bumerang.
CO MOŻNA ZROBIĆ: Zanieś niepotrzebne wielorazowe torby to koszyka Boomerang Bags.
BUTELKI NA WODĘ
PROBLEM: Plastik nie podlega rozkładowi, a tylko rozpada się na coraz mniejsze cząsteczki – mikroplastik. Zapamiętaj: 1 kg plastiku za 500 lat nadal będzie jednym kilogramem plastiku, tyle że w rozdrobnionej postaci! Wszechobecne cząsteczki z czasem stają się tak małe, że wraz z pożywieniem i wodą wnikają do organizmów żywych, a obecny w nich syntetyczny estrogen BPA (skrót od bisfenol A) stwarza zagrożenie dla ludzkiego zdrowia. Jego obecność potwierdzono niestety również w organizmach dzieci, więc gra toczy się o najwyższą stawkę.
ALTERNATYWA ZERO WASTE: Wielorazowe butelki i termosy ze stali, szkła lub plastiku bez BPA. Jednorazowe mają rację bytu tylko w sytuacjach kryzysowych, w szpitalach etc.
CO MOŻNA ZROBIĆ: Zawsze miej przy sobie własną butelkę z wodą (najlepiej zimną z kranu).
KUBKI NA WYNOS
PROBLEM: Rocznie zużywa się miliardy jednorazowych kubków, a zaledwie 0,25% tych trudnych w przetworzeniu opakowań trafia do recyklingu. Sprawiający wrażenie papierowego kubek, w rzeczywistości pokryty jest od wewnątrz warstwą polietylenu, czyli plastiku (gdyby był z papieru, to by przeciekał).
ALTERNATYWA ZERO WASTE: Wypij kawę na miejscu, w kawiarni, z prawdziwej filiżanki. Nie bierz jednorazowego kubka. Jeżeli koniecznie musisz wziąć kawę na wynos, to kup ją do własnego kubka.
CO MOŻNA ZROBIĆ: Dołącz do akcji #zwłasnymkubkiem i kupuj kawę i herbatę w kawiarniach, które przystąpiły do tej akcji – dostaniesz tam nawet zniżkę.
SZTUĆCE, NACZYNIA, SŁOMKI I SERWETKI
PROBLEM: Oto kolejny łatwo zastępowalny jednorazowy plastik, masowo produkowany przy ogromnym zużyciu wody i zanieczyszczeniu środowiska. Od 2021 roku kubki, pojemniki, talerzyki, sztućce i słomki będą zakazane na rynkach UE, ale dbające o klientów i współpracowników firmy już teraz przestają ich używać, wprowadzając na ich miejsce prawdziwie ekologiczne alternatywy.
ALTERNATYWA ZERO WASTE: W domu używaj prawdziwych naczyń i sztućców. Do pracy przynoś lunch zrobiony w domu, zapakowany w wielorazowe pudełko, słoik lub woskowijkę. Pamiętaj, że do przechowywania żywności najbezpieczniejsze jest szkło.
CO MOŻNA ZROBIĆ: Nie używaj jednorazowych sztućców – miej przy sobie serwetkę z materiału oraz lekkie sztućce lub spork. Nie daj sobie wcisnąć naczyń z materiałów oxy- i biodegradowalnych (wbrew nazwie, nie tylko nie rozwiązują problemu, ale go zwiększają).
ZAKUPY
PROBLEM: Nieekologicznie zapakowane produkty. Zabiegi marketingowe dużych sieci handlowych nieetycznie promujące konsumpcjonizm.
ALTERNATYWA ZERO WASTE: Unikamy marketów spożywczych, za to mamy listę miejsc, gdzie można zrobić zakupy na wagę i do własnych opakowań: sklepów zero waste, kooperatyw spożywczych i bazarków. Tam kupisz zdrowe produkty wyprodukowane z poszanowaniem środowiska. Kupisz je tylko w takiej ilości, jakiej potrzebujesz, a nie tyle, ile zapakował producent. Zerowasterzy mówią, że ,,najlepsze opakowanie to takie, które nigdy nie powstało”, a jeżeli już muszą kupić coś w opakowaniu plastikowym (czasem trzeba), to wybiorą monomateriałowe, bo jedynie jednorodny plastik będzie (być może) miał szansę na recykling, czyli przetworzenie na inny plastikowy produkt. Mają jednak świadomość, że tworzywo sztuczne degraduje się podczas recyklingu, czyli że np. butelki plastikowe zmienią się raczej w niepodlegające dalszemu recyklingowi wykładziny i ubrania syntetyczne, a nie w kolejne butelki…
CO MOŻNA ZROBIĆ: Zrób listę zakupów. Weź własne opakowania: torby, woreczki, pojemniki lub słoiki. Postaraj się jak najwięcej produktów kupić do nich, a jeśli się nie uda, to wybierz te w opakowaniu ze szkła, metalu lub papieru. Nie kupuj nadmiernie zapakowanych produktów, obejdź się bez nich (a najlepiej napisz do producenta, że chętnie byś kupił ich wyrób, gdyby nie był nadmiernie opakowany).
KOSMETYKI
PROBLEM: Produkty higieniczne i kosmetyczny nie zapakowane w plastik są prawie nieosiągalne – następnym razem w drogerii lub perfumerii załóż ,,okulary zero waste” i spróbuj znaleźć coś całkiem bez plastiku. Wiele produktów zawiera drobiny mikroplastiku, które trafiają do wód gruntowych, a potem do oceanów, gdzie są mylone z planktonem i połykane przez zwierzęta.
ALTERNATYWA ZERO WASTE: Wiele kosmetyków można łatwo i szybko zrobić samemu, mając pełną kontrolę nad składem, ceną i ilością. Wiele można zastąpić produktami wieloczynnościowymi – szlachetne mydło aleppo może zastąpić ponad 20 produktów. Szampon, odżywka, dezodorant, kosmetyk do demakijażu, krem do twarzy, balsam do ciała mogą mieć formę stałej kostki i nie mieć w ogóle opakowania.
CO MOŻESZ ZROBIĆ: Wypróbuj 5-10 zastosowań dobrego mydła w kostce. Zrób własne kosmetyki: balsam do ust, puder i suchy szampon.
HIGIENA INTYMNA
PROBLEM: Comiesięczny odpad nienadający się do recyklingu, a stanowiący zagrożenie sanitarne. Szkodliwe dla zdrowia kobiet, nasączone wybielaczem tampony, podpaski, wkładki higieniczne (producenci nie mają obowiązku pisać na opakowaniu, czym nasączyli swoje wyroby).
ALTERNATYWA ZERO WASTE: Wielorazowe, zdrowe i o wiele przyjemniejsze w używaniu kubeczki menstruacyjne z medycznego silikonu. Starczają na 10-12 lat stosowania!
CO MOŻNA ZROBIĆ: Informuj inne kobiety, że istnieje metoda wygodniejsza, zdrowsza i dająca niewiarygodne oszczędności.
SPRZĄTANIE
PROBLEM: Osobny środek chemii gospodarczej dla każdego miejsca czy urządzenia w domu, opakowany w plastik lub pojemnik pod ciśnieniem, o składzie niebezpiecznym dla człowieka i środowiska.
ALTERNATYWA ZERO WASTE: Zamiana komercyjnych środków na produkty własnej roboty: bez zbędnego opakowania, zdrowe, uniwersalne, do zrobienia w 3 minuty i oszczędne (roczny koszt samego prania spada o 77%!). Soda, ocet i kwasek cytrynowy to najczęściej używane składniki przez zerowasterów na całym świecie.
CO MOŻNA ZROBIĆ: Zrób własne detergenty (proszek do prania i do zmywarki, uniwersalny płyn do czyszczenia z wody i octu). Koniecznie zastąp plastikowe gąbki i jednorazowe papierowe ręczniki, ściereczkami z materiału i trwałą szczotką do naczyń.
MINIMALIZM W MIESZKANIU
PROBLEM: Nadmiar przedmiotów, które jednak nie dają zadowolenia, więc kupujemy kolejne i zagracamy domy i mieszkania, które wydają się wiecznie za małe. Reklamy i marketing kreują potrzeby, o których nawet nie wiedzieliśmy, że je mamy!
ALTERNATYWA ZERO WASTE: Przejrzyjmy zgromadzone w domu rzeczy. Odłóżmy na bok te nieużywane, nielubiane lub zdublowane – może uda się je sprzedać. To, co jest nam zbędne, dla kogoś innego będzie skarbem, a my odzyskamy pieniądze. Niepotrzebne przedmioty możemy też wymienić, oddać, naprawić lub przerobić (upcykling), a w ostateczności poprawnie zutylizować. Dzięki temu w naszych domach pojawi się więcej miejsca na to, co naprawdę ważne: na nas samych, na światło, przestrzeń i powietrze. Zostawmy tylko to, czego naprawdę używamy, co lubimy i co nam się podoba. Starajmy się, żeby to, co trafia do naszego domu było naprawdę niezbędne, by nie dopuścić do ponownego zagracenia. Poza tym odgracone mieszkanie łatwiej, szybciej i przyjemniej się sprząta, bo to czego nie ma, nie wymaga odkurzania, mycia, przesuwania i serwisowania.
CO MOŻNA ZROBIĆ: Zamiast kupować nowe rzeczy, przyjrzyj się temu, to już masz i odpowiedzialnie pozbądź się tego, czego nie potrzebujesz. Zorganizuj w pracy lub w domu Mobilny Givebox.
MINIMALIZM W GARDEROBIE
PROBLEM: Katastrofalne skażenie środowiska przez branżę odzieżową. Fast fashion jako synonim łamania praw pracowniczych i rosnącej góry odpadów tekstylnych.
ALTERNATYWA ZERO WASTE: Odczarowujemy zakupy z drugiej ręki. Czyścimy szafę z nadmiaru i budujemy ją na nowo oraz edukujemy się w temacie ekoproblemów związanych z branżą odzieżową (Atelier Second Life). Pomagamy innym (Bank Ubrań).
CO MOŻNA ZROBIĆ: Zamiast kupować nowe ubrania, zrób ,,zakupy we własnej szafie” lub odwiedź najbliższy secondhand. Umów się na wizytę w Atelier Second Life – oddasz tam niepotrzebne ubrania, wypożyczysz nowe i poszerzysz swoją wiedzę o ekoświadomej modzie. Zrób mini eksperyment inspirowany Matildą Kahl.
Testuj, pytaj, czytaj, dziel się z innymi informacjami o sprawdzonych produktach. Zobacz, jak wiele produktów możesz zrobić samodzielnie. I koniecznie dołącz do grupy Zero Waste dla Poczatkujących oraz do zerowastowych akcji, z których dowiesz się, jakie są kolejne etapy i sposoby zapobiegania niepotrzebnym odpadom 🙂
