Autor: Małgorzata Gęca

Małgorzata Gęca, Prekursorka zero waste w Polsce. Współzałożycielka Polskiego Stowarzyszenia Zero Waste, promującego niemarnowanie zasobów naturalnych, zapobieganie powstawania odpadów oraz gospodarkę obiegu zamkniętego. Mentorka, trenerka. Autorka popularnego bloga Vademecum Zero Waste. Praktyczka i ekspertka, zawodowo zajmuje się edukacją ekologiczną i propagowaniem idei zero waste: życia, działania i myślenia w ten sposób. Pomaga firmom wdrażać strategie i praktyki w duchu gospodarki cyrkularnej. Prowadzi blog, webinary i warsztaty, dzieląc się praktyczną wiedzą o tym, jak w czasie katastrofy klimatycznej poruszać się w świecie, w którym jest mniej rzeczy, a więcej szczęścia, zdrowia, czasu i oszczędności.

_{ilustracja: Bloutouf (www.bloutouf.fr)}

Jak stworzyć magię świąt bez kupowania grających kartek, brokatowych dekoracji i kolejnych bombek, światełek i choinek? Wróćmy do prostoty, umiaru i spokoju – do podstaw:

Oddzielmy prawdziwe tradycje, od tych wykreowanych przez działy marketingu. Te prawdziwe zawsze pełne są ukrytych i ważnych znaczeń i z pewnością nie polegają na kupowaniu czegokolwiek. Nie chodzi w nich o rzeczy, ale o wartości, które można przekazywać i wzmacniać.
Tradycje i rytuały mogą i powinny być bardzo proste, jak tata robiący świąteczne śniadanie, pieczenie pierniczków z mamą czy ubieranie choinki z rodzeństwem. Pamiętajmy, że tradycje i rytuały mogą się zmieniać i dostosowywać do zmian w życiu. Możemy też tworzyć nowe. Ja robię to w duchu rewolucji zero waste – zmiany dzieją się powoli, ale jak już się zagnieżdżą, to porządnie.

ŻYCZENIA

Wyślijmy je mailem lub zadzwońmy, zamiast wysyłać kartki. Życzenia wysłane mailem są tak samo pełne miłości, możemy nawet dołączyć zdjęcie lub świąteczny filmik. Jeżeli koniecznie musimy je kupić (może jednak nie?), wybierzmy kartki i koperty z recyklingu. Zanim wyrzucisz kopertę, użyj ponownie, np. zrób notes na podkładce z klipsem.

DEKORACJE

W pierwszej kolejności używajmy tego, co już mamy (plastikowe ozdoby, syntetyczna choinka), ale gdy tylko rzeczy zaczną wymagać wymiany, przejdźmy na opcje wolne od plastiku. Nie dokupujmy w tym roku nowych światełek, bombek, łańcuchów. Jeżeli mamy za dużo ozdób – sprzedajmy je. Jeżeli koniecznie musimy kupić – kupmy używane. Zróbmy za to jadalne dekoracje: pierniczki, stajenkę z piernika, pomarańcze nadziane goździkami, girlandy z popcornu, orzechy, suszone owoce, gałązki, ozdoby zewnętrzne z zamrożonych roślin.

CHOINKA

Pewnie trudno będzie całkiem zrezygnować z choinki, zwłaszcza, gdy w domu są dzieci. Ale może tym razem uda się nam coś zmienić na lepsze?

Kupmy ukorzenioną w doniczce, tak żeby można ją było wiosną przesadzić do ziemi. Albo ozdóbmy świątecznie drzewko w ogrodzie. Albo wybierzmy najbrzydszą choinkę, taką która inaczej się zmarnuje, bo nikt jej nie będzie chciał kupić. Albo mniejszą niż zwykle. Koniecznie dowiedzmy się, co zrobić ze zużytą choinką po świętach (może jest gdzieś zbiórka). A może to już czas na wersję prawdziwie bezodpadową: ułożoną ze światełek bezpośrednio na ścianie, narysowaną na oknie, udrapowaną z materiału, zrobioną z deseczek, skrzynek, z książek. Może ozdobimy roślinę doniczkową, którą już mamy w domu?

PS Tu znajdziecie świetny PORADNIK ŚWIĄTECZNY Polskiego Stowarzyszenia Zero Waste:

cdn.

DIY, SPRZĄTANIE, święta zero waste

142. ŚWIĘTA ZERO WASTE – PORZĄDKI

20 grudnia, 202219 grudnia, 2023 Małgorzata Gęca

ODGRACANIE DOMU

Niewiarygodne, jak wiele nieużywanych rzeczy mamy poupychane w szafach, półkach i szufladach. Cierpimy na nadmiar przedmiotów i na niedobór przestrzeni. A przecież odgracone mieszkanie łatwiej, szybciej i przyjemniej się sprząta, bo to czego nie ma, nie wymaga odkurzania, mycia, przesuwania i serwisowania! Robi się miejsce na nas i na świąteczny nastrój. Do dzieła, uprośćmy sobie życie:

Zróbmy przegląd nagromadzonych w domu niepotrzebnych ubrań i sprzętów.
Zostawmy tylko to, czego naprawdę używamy, co lubimy i co nam się podoba.
Odłóżmy na bok rzeczy nieużywane, nielubiane lub zdublowane.
Niepotrzebnym przedmiotom możemy dać drugie życie: sprzedać, wymienić, oddać, wystawić na ,,Uwaga śmieciarka jedzie” *), naprawić, przerobić, a w ostateczności odpowiedzialnie zutylizować.

Wszystko to pozwala to uniknąć produkcji nowych rzeczy, a tym samym marnowania surowców i energii, potrzebnych na ich wytworzenie. Dając przykład, możemy tę wartość przekazać dzieciom.

SPRZĄTANIE

Róbmy to tanio, zdrowo i prosto. Używajmy wielorazowych ściereczek i trwałych szczotek, zamiast jednorazowych ręczników i plastikowych zmywaków.
Szkodliwe produkty konwencjonalnej chemii gospodarczej zastąpmy naturalnymi, niedrogimi, bezpiecznymi i skutecznymi środkami czystości. Zacznijmy od środków jednoskładnikowych: octu, kwasku, mydła i sody. Następnie róbmy proszki do prania i do zmywarki (aż 2-3 składniki – łatwiejsze od zrobienia jajecznicy). Poniżej sprawdzone przepisy na uniwersalne środki czyszczące:

ODKAMIENIACZ

Do czajnika wsyp 1-2 łyżki kwasku cytrynowego, zalej do pełna wodą i zagotuj. Po 15 minutach jeszcze gorącą wodę z kwaskiem wlej do sedesu lub odpływu wanny i zlewu. Po 15-20 minutach spłucz. Używaj również do odkamieniania ekspresu do kawy, pralki, zmywarki etc.

ŚRODEK DO SZOROWANIA

Zwilżoną powierzchnię umywalki, wanny i sedesu etc. posyp sodą oczyszczoną i wyszoruj (jeżeli brud ciężko schodzi, dodaj mydła lub płynu do naczyń). Możesz też zrobić ekologiczny ,,CIF„. Soda to ulubiony produkt zerowasterów na całym świecie!

PŁYN CZYSZCZĄCY

To ocet spirytusowy rozcieńczony pół na pół z wodą. Używaj m.in. do mycia szyb, luster, blatów kuchennych, zlewu, lodówki, mycia i odkażania całej łazienki etc. Jeśli przeszkadza ci zapach octu, to pociesz się, że szybko wywietrzeje, za to nie jest toksyczny 🙂

*) Uwaga, śmieciarka jedzie! to inicjatywa, której misją jest ratowanie rzeczy przed śmietnikiem. Zrzesza ponad 270 lokalnych grup na Facebooku. Społeczność to ponad 750 tys. ludzi, którzy oddają sobie rzeczy, by nie skończyły na wysypisku. Niektóre okazy, to prawdziwe używane perły designu. Co dla jednego jest odpadem, dla drugiego jest skarbem!

PS Tu znajdziecie świetny PORADNIK ŚWIĄTECZNY Polskiego Stowarzyszenia Zero Waste:

cdn.

DIY, SPRZĄTANIE, ZERO WASTE

141. PŁYN CZYSZCZĄCY

13 października, 2022 Małgorzata Gęca

Oryginalnie jest to przepis na ultramagiczny płyn do mycia okien, ale a) wymaga porządnego polerowania zgniecioną gazetą, a ja jestem leniwa; b) nie mam gazet, bo papierowe wydania i prenumeraty zamieniłam na elektroniczne. Środka tego używam z wielkim zapałem do czyszczenia czegoś innego, mianowicie metalowych powierzchni. Zlewy, krany i baterie, garnki i psie miski błyszczą się jak … jak głupie – i to nawet po byle jakim maźnięciu po nich szmatką. W obydwu przypadkach występuje ultramagiczność, więc chętnie się podzielę przepisem, i niech każda/każdy sam zdecyduje, jako co go będzie używać.

SKŁADNIKI:

sok z połowy cytryny

1 płaska łyżka skrobi kukurydzianej (to ona daje ten magiczny efekt)

120 ml wody

120 ml octu

JAK ZROBIĆ:

Sok przecedzić i wymieszać ze skrobią, dolać wodę i ocet. Zamieszać i przelać do butelki ze sprayem. Przed użyciem dobrze wstrząsnąć, bo skrobia opada na dno. Spryskać np. kran, przetrzeć szmatką, podziwiać.

Butelki i nakrętki ze spryskiwaczami mają zazwyczaj ten sam gwint, więc można sobie samodzielnie skomponować ładny pojemnik z dwóch różnych. Estetyka to ważny aspekt zero waste – ma wielki wpływ na samopoczucie 😊 Jeśli więc zobaczysz u sąsiadki ładną i poręczną, a jej zbędną butelkę, to nie wahaj się wyłudzić – w imię piękna właśnie.